Sardunya Adası'na ismini verdiği bilinen sardalya çok eski çağlardan bu yana insanların tükettiği balıklardandır. Denizlerde sürüler halinde gezen, orta parmaktan biraz daha büyük olan sardalya, marketlerde konservesi ile sıkça karşılaşılan bir balık türüdür. Türkiye'de özellikle Gelibolu açıklarında yakalanıp salamura yapılan sardalyalar oldukça ünlüdür ve bölge halkı için önemli bir geçim kaynağıdır.
Sardalya çabuk bozulabilen bir balık türü olduğundan büyük balık tekneleri ile yakalandıktan sonra iç organları temizlenip tuzlanarak fıçılara bastırılmak suretiyle ilk muhafaza işleminden geçmiş olur. Daha sonrasında ise konserve fabrikalarında tekrar bir yıkama ve tuzlama işlemi sonrası baharatlanıp salamuraya yatırılarak konservelere doldurulur.
Endüstriyel üretimin yanında sardalya taze olarak balıkçılardan alınıp evde de konservesi yapılabilir. Bu şekilde, sezonu geçse dahi yıl içerisinde istenildiği zaman tüketilebilir. Evde sardalya konservesi yapmak için şu adımlar izlenir:
- Sardalyaların başları kesilir, orta kılçığı ve iç organları çıkarılır. İsteğe göre kuyruk ve yüzgeçleri kesilip derisi yüzülebilir. Ancak küçük ve kırılgan bir balık olduğundan derisi genellikle etin dağılmaması için yüzülmez.
- Temizlenen sardalyalar ister sade tuzlanarak, isterse de baharatlanıp tuzlanarak buzdolabında dinlenmeye bırakılır. Bu aşama özellikle baharat aromalarının sardalya etine işlemesi içn önemlidir.
- Buzdolabında 1 gün dinlendirilen ve marine edilen sardalyalar kavanozlara yerleştirilir. Bu aşamada kavanoza isteğe göre maydanoz yerleştirilebilir. Ayrıca yine isteğe bağlı olarak biraz domates salçası ve sarımsak ile hazırlanan harç katılabilir. Bu harç, bir kısmı kavanozun dibine bir kısmını da en üst kısma yerleştirilerek kullanılır.
- Sonrasında kavanozdaki malzemeler üzerine ayçiçek yağı ya da zeytinyağı eklenir.
- Son aşamada ise tuz, sirke ve su ile hazırlanan salamura kavanozdaki malzemelerin üzerini iyice kapatacak şekilde kavanoza doldurulur.
- Kavanozun kapağı hava almayacak şekilde sıkıca kapatılır ve ters çevirilerek ışık almayan, nemsiz, ılık bir ortamda saklanır. Yaklaşık bir hafta-on gün sonrasında salamuraya yatırılmış sardalyalar tüketmeye hazır hale gelir.